Pomiar zanieczyszczeń w transporcie
Ustawienie stacji pomiarowych oparte było na koncepcji powiązania ich lokalizacji z różnymi funkcjami, które są typowe dla miasta Żyliny, a które jednocześnie można uogólnić.
Rysunek 1 Sieč pomiarów jakości powietrza w Žylinie
| Nr | Miejsce pomiaru | Urządzenie | Funkcje lokalizacji |
| 1. | Ulica Univerzitná | Wifi_AQM_837 | transport drogowy, instytucje edukacyjne |
| 2. | Ulica Štrková | Wifi_AQM_749 | transport drogowy, przemysł lekki |
| 3. | Ulica Komenského | Wifi_AQM_743 | transport drogowy, strefa mieszkaniowa |
| 4. | Plac A. Hlinky | Wifi_AQM_748 | strefa dla pieszych, centrum handlowe |
| 5. | Ulica Košická | Wifi_AQM_709 | transport drogowy, przemysł |
Pomiary zanieczyszczeń były skoncentrowane na zanieczyszczeniach gazowych: NO2 i różnych frakcjach cząstek PM10, PM2,5 i PM1 w mieście Żylina. Stężenia zanieczyszczeń oceniano jako średnie 24-godzinne, co oznacza, że na każdym miejscu pomiarowym, było do dyspozycji 7 wartości dla każdej substancji zanieczyszczeń. Podstawowym zadaniem było porównanie poszczególnych stężeń zanieczyszczeń w różnych lokalizacjach w mieście Żylina, w zależności od ich funkcji. Zmierzone zanieczyszczenia mogą pochodzić z różnych źródeł w pobliżu stacji pomiarowej.
Wstępne wyniki pomiarów zanieczyszczenia powietrza pokazały zróżnicowanie jakości powietrza w różnych obszarach miejskich. Decydującym czynnikiem wpływającym na pogorszenie jakości powietrza był przede wszystkim ruch drogowy, jak również parametry meteorologiczne – stacje pomiarowe: ul. Komenského, ul. Košická i ul. Štrková. Pod względem parametrów meteorologicznych decydujące znaczenie miała temperatura powietrza i prędkość wiatru (warunki rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń) - stacje pomiarowe: ul. Komenského i Plac A. Hlinki. Dużą rolę odegrały również silne opady deszczu podczas pomiarów na ul. Štrkovej.
Rysunek 2 Średnie stężenia cząstek stałych i średnie wartości wybranych parametrów meteorologicznych z pomiarów jakości powietrza w Żylinie
Wyższe stężenia cząstek stałych PM10, PM2,5 i PM1 zmierzono w miejscach pomiaru w pobliżu dróg, gdzie w tym samym czasie występowały gorsze warunki dyspersji (niskie temperatury, niska prędkość wiatru, inwersja). Frakcja gruboziarnista PM2,5-10 była w największym stopniu reprezentowana, w łącznych pomiarach, przez frakcję PM10, w miejscach pomiaru w pobliżu dróg, gdzie występowały bardziej korzystne warunki dyspersji. Drobna frakcja cząstek PM2,5 była reprezentowana w największym stopniu przez frakcję pyłu PM10, mierzonej na Placu A. Hlinki, gdzie były niskie temperatury powietrza i nie występował żaden transport drogowy.
Rysunek 3 Wykres biegunowy stężeń cząstek stałych przy stacji pomiarowej na ul. Komenského w okresie 1. – 7. 03. 2018 (ws – prędkość wiatru)
Rysunek 4 Prezentacja analizowanych pierwiastków chemicznych w cząstkach stałych PM10 na stacji pomiarowej przy ul. Koszyckiej
W procesie identyfikacji źródeł zanieczyszczenia cząstkami stałymi zidentyfikowano kilka ważnych informacji. Na każdym stanowisku pomiarowym zidentyfikowano kilka czynników - źródła zanieczyszczenia powietrza, a te następnie zostały nazwane wg proporcji metali występujących w poszczególnych czynnikach. Pierwszy czynnik jest najważniejszy i najdokładniej odzwierciedla pochodzenie cząstek stałych w danym miejscu pomiaru. Czynnik mający największy wpływ na stężenie cząstek stałych podano w poniższej tabeli.
| Stacja pomiaru | Nazwa czynnika 1 | Okres pomiaru |
| Ul. Univerzitná | Resuspensja pyłu drogowego | Listopad 2017 |
| Námestie A. Hlinku | Ogrzewanie - lokalne, centralne | Luty 2018 |
| Ul. Komenského | Emisja z transportu drogowego | Marzec 2018 |
| Ul. Košická | Resuspensja pyłu drogowego i emisja z transportu drogowego | Kwieceń 2018 |
| Ul. Štrková ulica | Przemysł, emisja z transportu drogowego | Maj 2018 |
Rysunek 5 Proces rozwoju rzeczywistych stężeń cząstek zanieczyszczeń w badanych środowiskach miejskich obszarów funkcjonalnych miasta Žylina
W ramach zarządzania działaniem projektowym A.T1.5: Specyficzne pomiary jakości powietrza i wyniki D.T1.5.2: Raport z pomiaru zanieczyszczenia ruchu: ustawianie urządzeń pomiarowych, tworzenie sieci pomiaru jakości powietrza w Żylinie (różne FUA), tworzenie zewnętrznej bazy danych dotyczącej pomiarów jakości powietrza, lokalizacja urządzeń pomiarowych w różnych FUA w Żylinie , rozpoczęcie pomiarów jakości powietrza na różnych FUA w Żylinie. Działania te były niezbędne do późniejszego wdrożenia pomiaru jakości powietrza w ruchu drogowym w różnych FUA. Uzyskano pierwsze dane dotyczące jakości powietrza, które poddano analizie i ocenie.
