Akcja Pilotażowa

Partnerstwo ARTISTIC zostało utworzone, aby wspierać podmioty działające w obszarze niematerialnego dziedzictwa kulturowego na wielu różnych poziomach, umożliwiając im również zrozumienie, jak ważni dla inicjatyw kulturowych są prywatni inwestorzy.

Crowdfunding to innowacyjne i alternatywne narzędzie finansowe, pozwalające wspierać projekty, których nie można lub jest je trudno sfinansować stosując standardowe sposoby działania. Rola finansowania społecznościowego w stymulowaniu realizacji projektów kulturalnych jest jednak często nieznana lub po prostu niedoceniana przez tradycyjne podmioty niematerialnego dziedzictwa kulturowego.

Aby przedstawić pozytywny wpływ crowdfundingu na różne inicjatywy kulturowe poświęcone niematerialnemu dziedzictwu, partnerzy projektu ARTISTIC zaplanowali drugą akcję pilotażową mającą na celu przetestowanie dopasowania przedsięwzięć w zakresie niematerialnego dziedzictwa kulturowego (NDK) z inicjatywami finansowania społecznościowego.

Co robimy?

Zespół ARTISTIC w każdym z 8 regionów objętych projektem ogłosił otwarty nabór i zebrał inicjatywy dotyczące podtrzymania i rozwoju NDK,
a następnie wybrał wśród nich te przedsięwzięcia, które posiadały największy potencjał rozwojowy. Kolejnym krokiem było sprawdzenie atrakcyjności tych projektów pod kątem przetestowania pozyskania dla nich finansowania w ramach kampanii crowdfundingowych. Finalnym etapem tej akcji pilotażowej było uruchomienie kampanii crowdfundingowych dla wybranych projektów NDK i podsumowanie ich rezultatów, a w szczególności przydatności crowdfundingu w pozyskiwaniu finansowania tego typu działań.

We współpracy z lokalnymi grupami wsparcia, punkty NDK i partnerzy ARTISTIC wsparli twórców i podmioty kultury w przygotowaniu i uruchomieniu kampanii crowdfundingowych dla ich projektów, a następnie monitorowali przebieg i wyniki każdej kampanii.

Czym jest crowdfunding?

Crowdfunding jest formą finansowania różnego rodzaju projektów przez społeczność, która jest lub będzie organizowana wokół tych inicjatyw.
Oznacza on finansowanie projektu poprzez dużą liczbę małych, jednorazowych płatności dokonywanych przez osoby zainteresowane danym pomysłem. Korzystanie z tej formy inwestycji jest możliwe dzięki szerokiemu dostępowi do Internetu, który umożliwia pomysłodawcom łatwe informowanie o projekcie i tworzenie wokół niego grupy osób wspierających - tzw. społeczności. Finansowanie przedsięwzięć odbywa się w formie wpłat za pośrednictwem stworzonych w tym celu platform internetowych, rzadziej za pośrednictwem serwisów społecznościowych lub blogów.

Crowdfunding a kultura?

Crowdfunding jest bardzo interesującym narzędziem finansowania projektów kulturowych, ponieważ opiera się na prostym mechanizmie. Daje to możliwość wspierania zarówno mniejszych, jak i większych projektów, w tym także o bardzo nietypowej tematyce, a ponadto stosowanie tego
narzędzia wiąże się z niskimi kosztami, dotyczącymi między innymi umieszczenia i promocji projektu na platformie crowdfundingowej.

Crowdfunding może również uzupełniać inne źródła finansowania i stać się elementem miksu finansowania, wraz z inwestycjami prywatnymi, środkami publicznym i tradycyjnymi pożyczkami bankowymi, co może być bardzo dobrym rozwiązaniem dla projektów NDK wymagających zindywidualizowanego podejścia.

Ważne aby zdawać sobie sprawę z głównych wyzwań związanych ze stosowaniem finansowania społecznościowego projektów NDK, którymi są *:

Różnorodność rynku

W wielu krajach europejskich crowdfunding opary na darowiznach i nagrodach jest legalny, jednak krajowe regulacje dotyczące korzystania z tego narzędzia różnią się znacznie w poszczególnych państwach. Wymaga to od pomysłodawcy NDK zapoznania się z zasadami crowdfundingu obowiązującymi na danym rynku.

Różnorodność platform i położenie geograficzne

Liczba platform finansowania społecznościowego w krajach Europy Środkowej jest wciąż niewielka w porównaniu z całą Europą, gdzie ich liczba przekracza 500. Ze względu na ogólną konsolidację rynku i wyzwanie związane z trwałością operacji mniejsze, krajowe platformy finansowania społecznościowego zostały lub zostaną wkrótce zamknięte, co stanowi poważny problem w finansowaniu projektów NDK, ponieważ nie wszystkie
z nich mają potencjał do przeprowadzenia kampanii crowdfundingowej za pośrednictwem platformy międzynarodowej (bariera finansowa i językowa).

Różnorodność NDK

Na podstawie wyników działań WP T1 projektu ARTISTIC można stwierdzić, że projekty NDK są silnie zróżnicowane, co ma duży wpływ na wykorzystanie crowdfundingu do finansowania tych inicjatyw. Biorąc to pod uwagę, tylko niektóre projekty NDK będą odpowiednie do finansowania społecznościowego i będą miały szansę na udaną kampanię.

Różnorodność projektów

Kolejnym wyzwaniem jest charakter indywidualnego projektu NDK. Niektóre z nich są małymi projektami społecznościowymi poszukującymi darowizn, inne są dużymi projektami kapitałowymi w skali krajowej lub międzynarodowej. To wskazuje jaki rodzaj i zakres działań, należy podjąć w celu przygotowania i przeprowadzenia efektywnej kampanii crowdfundingowej.

Różnorodność grup docelowych

Jednym z najważniejszych aspektów crodfundingu jest grupa docelowa (społeczność), która chce przekazać mniejsze kwoty na projekty, w które wierzy
i w które chce zainwestować swój czas m.in. na wsparcie kampanii. Pomysłodawca musi wiedzieć, czy jego społeczność projektowa jest wystarczająco duża, aby wesprzeć kampanię - ma to również wpływ na wybór platformy crowdfundingowej. Jeśli projekt NDK ma zbyt małą grupę docelową w danym kraju, cel finansowy może być trudny do osiągnięcia. W takiej sytuacji, jeśli pomysł na projekt jest dobry, a pomysłodawca jest zaangażowany w przygotowanie kampanii, należy rozważyć wybór platformy międzynarodowej w celu dotarcia do grup docelowych.

Różnorodność językowa

Radzenie sobie z różnymi językami jest wyzwaniem i indywidualnie należy zdecydować, czy dany projekt, który ma być wsparty ma potencjał aby uruchomić dla niego kampanię obcojęzyczną. Jeśli tak, to należy zdecydować czy to przedsięwzięcie skorzysta więcej na uruchomieniu kilku mniejszych kampanii w różnych językach na lokalnych platformach, czy jednej kampanii na platformie międzynarodowej.

Czas i zaangażowanie

Jest jeszcze jedno kluczowe wyzwanie związane z korzystaniem z crowdfundingu przez podmioty NDK. Pomysłodawcy projektów NDK powinni zdawać sobie sprawę ze znaczenia stałego i pełnego zaangażowania na każdym etapie planowania i wdrażania kampanii crowdfundingowej. Aby zapewnić kampanii szansę na sukces, pomysłodawcy muszą poświęcić na to czas swój i swojego zespołu. Od początku tego procesu muszą zdać sobie sprawę, że kampania nie „dzieje się” sama i bez ich zaangażowania cel kampanii nie zostanie osiągnięty. Chociaż jest to dość oczywiste, wielu pomysłodawców traci entuzjazm, widząc ile czasu i pracy kosztuje przygotowanie kampanii. Niektórzy wycofują się już na etapie planowania, inni rezygnują  podczas trwania kampanii.

Wesprzyjcie nas!

Sprawdźcie, jakie ciekawe pomysły z zakresu niematerialnego dziedzictwa kulturowego  wybraliśmy. Dzielimy się nimi z Wami, zatem nie wahajcie się wesprzeć naszych kampanii crowdfundingowych, uruchomionych w różnych regionach Europy Środkowej.

* Podręcznik strategii dla sieci crowdfundingowej ”, opracowany w ramach projektu ARTISTIC przez ISN – innovation service network GmbH, Austria, 2019.