KOSZYKARSTWO I WIKLINIARSTWO
ZDJĘCIE: ARCHIVE OF THE CULTURE CITY CENTER IN RUDNIK ON THE SAN RIVER
W Rudniku nad Sanem rozwój wikliniarstwa rozpoczął się i zaczął nabierać coraz większego znaczenia pod koniec XIX w. Rozwój koszykarstwa został zainicjowany przez właściciela dóbr rudnickich, hrabiego Ferdynanda Hompescha. To z jego inicjatywy i za jego staraniem wysłano kilku mieszkańców Rudnika i Kopek do szkoły koszykarskiej w Wiedniu. W 1878 r. założono w mieście szkołę koszykarską, gdzie pod czujnym okiem majstrów i instruktorów koszykarstwa kształcono chałupników. Cały system produkcji opierał się na pracy nakładczej, pozyskiwaniu surowca (wprowadzono uprawę wikliny),
a także sprzedaży gotowych wyrobów. Przyczyniło się to do wzrostu liczby mieszkańców i poprawy ich sytuacji finansowej. Od 1919 r. w mieście działało 12 firm, które zajmowały się eksportem wyrobów i 20 firm, które handlowały na rynku krajowym. Pracowało dla nich w Rudniku nad Sanem i okolicy
3 tysiące warsztatów chałupniczych, które zatrudniały ok. 15 tysięcy osób. Rudnickie koszykarstwo w okresie niemieckiej okupacji zaliczono do tzw. przemysłu wojennego i wykorzystano do masowej produkcji pojemników do celów wojennych. Ponieważ gospodarka okupanta na plantacjach wikliny była rabunkowa, doprowadziło to do zniszczeń w uprawach, a to z kolei uniemożliwiło dobry start rudnickiego koszykarstwa bezpośrednio po wojnie.
W latach powojennych w Rudniku nad Sanem powstało kilka organizacji spółdzielczych. W tym czasie wyplataniem z wikliny zajmowało się ok. 3,5 tys. Chałupników i ponad 800 pracowników stałych. Aktualnie największe znaczenie dla regionu w drobnej wytwórczości i handlu ma wyrób i sprzedaż wyrobów z wikliny, z której to Rudnik nad Sanem jest słynny w kraju i na całym świecie, co potwierdza wystawa EXPO 2005 w Japonii. W miarę ciągłego rozwoju rzemiosła wikliniarskiego, pojawiła się potrzeba odpowiedniego wyeksponowania historii, tradycji i kultury wikliniarskiego regionu, a także przedmiotów z tym związanych. W tym celu w Rudniku nad Sanem utworzono Centrum Wikliniarstwa, które w sposób kompleksowy ma chronić dziedzictwo kulturowe naszego regionu, a także promować wyroby wiklinowe jako produkt lokalny rudnickiego zagłębia wikliniarskiego.
